خلاصه اي از علوم متافيزيک:
متافيزيك : متافيزيك به تعبير ابنسينا مجموعهاي از حكمت ماقبلالطبيعه و مابعدالطبيعه ميباشد، همچنين ابعاد غيرفيزيكي و ماورائي انسان را نيز شامل ميشود كه با حواس پنجگانه قابل احساس نميباشد ولي با حواس برتر ميتوان آن را ادراك كرد. امروزه در قرن جديد و در هزارة سوم، متافيزيك يكي از حكمتهاي مورد توجه بسياري از افراد در سراسر جهان است. در ايران نيز مشاهده ميشود كه افراد بخصوص جوانان به آن توجه دارند؛ استقبال فراوان از كتابهايي كه در اين زمينه منتشر ميشود و يا سمينارهايي كه در اين مقوله برگزار ميگردد مبين آن است. متــافيزيك پيرامون تلهپاتي، سفرروح، سايكومتري، هالهشناسي، پيشگويي، كفشناسي، حسسششم، هيپنوتيزم، انواع مراقبه، روح و روحشناسي، روحپزشكي، ارتباط با ارواح، مرگ، جن و جنشناسي، ارتباط با جن، نيروهاي غيرفيزيكي(نيروهاي رواني، فرارواني و روحي)، نقش ماده، انرژي، مكان و زمان در فيزيک و متافيزيک، مــــــي بــاشــد.
در قرآن كريم به كرات پيرامون جن، روح، مرگ، عالم ذر، عالم برزخ، معاد و امثال آن صحبت شده است، كه همگي مقولات مربوط به متافيزيك است. اسلام ناب محمدي در هيچ جا متافيزيك و فراروانشناسي را انكار نكرده است. فقط در برخي موارد رفتن به سوي آن و يا استفاده از آن را نهي نموده است و آن هم به دليل خطراتي است كه براي فرد يا جامعه دارد:
۱- تلهپاتی:
كه عبارت است از ارتباط بين دو يا چند نفر بدون استفاده از حواس پنجگانه و با استفاده از نيروي فكر.
۲- سفر روح:
كه عبارت است از خروج اختياري روح از بدن و بازگشت اختياري آن به بدن.
۳- سايكومتري:
كه عبارت است از سنجش و استخراج خاطرات ثبت شده در اشياء بيجان.
۴- هاله شناسي:
كه عبارت است از بررسي انرژيهاي لطيف و ظريف اطراف بدن انسان كه منشاء آن جسم، روان و روح بوده و با حواس پنجگانه قابل احساس و ادراك نميباشد و همچنين چگونگي انتقال و تبادل اين انرژيها بين افراد(ارسال و دريافت آن).
۵ـ هالة نوراني:
كه عبارت است از انرژيهاي لطيف و ظريف اطراف بدن انسان كه منشاء آن جسم، روان و روح بوده و با حواس پنجگانه و در حالت عادي قابل احساس و ادراك نميباشد، همچنين ارتباط هالة نوراني با بهداشت و سلامت جسم و روان.
۶- پيشگويي:
كه عبارت است از تلاش جهت كسب اطلاعات و اخبار در مورد آينده با استفاده از روشهاي مختلف.
۷ـ كف شناسي:
كه عبارت است از بررسي و مطالعه خطوط كف دست و ارتباط آنها با خصوصيات جسمي، رواني و روحي فرد و ارتباط اين خطوط با سلامت انسان و بعضاً ارتباط آن با برخي از وقايع آينده.
۸ـ حس ششم:
كه عبارت است از دريافت برخي اطلاعات و احساس برخي چيزها بدون استفاده از حواس پنجگانه.
۹ـ هيپنوتيزم:
كه عبارت است از قرار گرفتن فرد در وضعيت خاصي كه ناخودآگاه او فعال شده و در حالت تمركز ذهن قرار ميگيرد
۱۰ـ خود هيپنوتيزم:
كه عبارت است از قرار گرفتن در حالت خاصي از تمركز به منظور خود تلقيني براي تقويت محاسن و تضعيف معايب.
۱۱ـ مراقبه(مديتيشن) :
كه عبارت است از توجه و تمركز بدون تلاش بر يك موضوع خاص ديداري، شنيداري، گفتاري، فكري و قلبي به عنوان ابزاري براي درك و احساس جهان هستي و رهايي موقت و محدود از دنياي فيزيكي و مسائل و مشكلات آن و سوق دادن توجه و تمركز به درون.
۱۲ـ مراقبة ديداري:
كه عبارت است از قرار گرفتن جسم در يك وضعيت بيحركت و تمركز بر يك منظره و يا تصوير و ثبت آن در ذهن و سپس بستن چشم و تجسم آن منظره و يا تصوير و تداوم اين كار به منظور رها شدن از دنياي فيزيكي و فراموش كردن آن و درك و احساس تمام جهان هستي.
۱۳ـ مراقبة گفتاري:
كه عبارت است از قرار گرفتن جسم در يك وضعيت بيحركت و تكرار يك كلمه و يا عبارت مقدس به زبان و يا به دل همراه با تمركز برآن.
۱۴ـ مراقبة شنيداري:
كه عبارت است از قرار گرفتن جسم در يك وضعيت بيحركت و تمركز بر حس شنوايي و گوش دادن به يك صدا و يا صوت طبيعي و يا گوش دادن به يك نوار موسيقي مجاز.(منظور از مجاز: داراي مجوز انتشار از وزارت ارشاد ميباشد.)
۱۵ـ مراقبة فكري:
كه عبارت است از قرار گرفتن جسم در يك وضعيت بيحركت وتمركز بر يك موضوع خاص فكري و انديشيدن در مورد آن. اين موضوع فكري ميتواند مربوط به دنيا و يا عقبي باشد. مثلاً انديشيدن در مورد علوم مختلف مرسوم در دانشگاهها و انديشيدن در مورد علت خلقت، خودشناسي، مرگ، حساب و كتابِ آخرت و…
۱۶ـ مراقبة احساسي:
كه عبارت است از قرار گرفتن جسم در يك وضعيت بيحركت و تمركز بر قلب و ايجاد يك احساس خوب و مطلوب در آن و تداوم تمركز برآن حس.
۱۷ـ روح و روح شناسي:
كه عبارت است از تحقيق و تفحص درمورد ماهيت روح، منشاء و مرجع آن، خصوصيات و ويژگيهاي آن، غايت و مقصد آن، تشابه و تفاوتهاي آن با جسم و روان.
۱۸ـ روح پزشكي:
كه عبارت است از شناسايي و درمان بيماريهاي روحي.
۱۹ـ ارتباط با ارواح:
كه شامل تلاش براي ايجاد ارتباط با ارواح زندگان و مردگان به صورت مستقيم و يا با واسطه ابزار و وسايل بوده و اين ارواح ميتوانند متعلق به افراد معمولي يا افراد تكامل يافته و پاك باشند.
۲۰- خودشناسي:
خودشناسي غايت و نهايت شناختهاست كه به شناخت خداوند حكيم منتهي ميشود. هر كس خود را بشناسد، خداي متعال را خواهد شناخت. خودشناسي برترين حكمتها و سودمندترين شناختهاست.
۲۱- خداشناسي:
شناخت خداوند عزوجل آغاز دينداري، از جمله بالاترين شناختها و عامل كامل شدن معرفت است. شناخت حضرت حق تعالي سبب دوستي با او و بينيازي از خلق و دل كندن از دنيا ميشود. كسي كه خدا را بشناسد تنها نخواهد ماند(هو معكم اين ما كنتم) هر چند به ظاهر از خلق دور ماند، چرا كه خداشناسي مونس هر تنهايي و يار و ياور هر بيكسي است. خداشناسي نيروي هر ناتواني، روشنايي هر تاريكي و شفاي هر بيماري است(يا من اسمه دوا و ذكره شفا).
حضرت امام صادق(ع) ميفـرمايند:«خودشنـاسي انسـان اين است كه خويشتن را به چهـار طبـع و چهار ستون و چهـار ركن بشناسد، چهار طبعش خـون است و صفرا و بـاد وبلغم، ستونهايش خرد است كه از خرد، فهم و حافظه مايه ميگيرد و اركانش نور است و آتش و روح و آب
متافيزيك و مراقبه فكري
تفكر در لغت به معني انديشيدن آمده است. در متافيزيك مراقبة فكري(ذهني) عبارت از دنبال كردن يك فكر است، اينگونه تفكر كه شيوة عارفان است منتهي به انقلاب دروني ميشود.
در احوال بسياري از بزرگان، دانشمندان و عرفا آمده است كه ساعتهاي طولاني را به تفكر و انديشيدن ميپرداختهاند؛ گاهي آنقدر در فكر و انديشة خود غرق ميشدند كه محيط پيرامون خود را كاملاً از ياد ميبردند.
انديشه، صيقل دهندة عقل و خرد و روشن كنندة دل است، انديشيدن باعث فهم مطالب ميباشد، تفاوت بسيار بين خواندن، حفظ كردن و فهميدن ميباشد، چون درك حقيقت با فهميدن صورت ميگيرد.
مولاي عارفان حضرت علي(عليهالسلام) ميفرمايند:«زياد انديشيدن و فهميدن، سودمندتر از زياد تكرار كردن و خواندن است.» با انديشه، انسان ميتواند از جهل بكاهد و بر دانايي خود بيفزايد. حكمت كه مجموع فهم و خرد است، ميوة انديشه ميباشد. در بسياري از منابع ديني براي تفكر ارزشي بالاتر از عبادت در نظر گرفته شده است(كه به نظرميرسد منظور از عبادت، عبادت ظاهري و بدني باشد چون تفكر خود نوعي عبادت دروني و باطني است، الله اعلم)
از اينروست كه پيامبر گرامي اسلام(صلياللهعليهوآله وسلم) ـ آن مجراي نزول حكمت الهي ـ فرمودند:«ساعتي انديشه كردن بهتر از يك سال عبادت است.» تفكر را محاسن و فوايد بسياري است، مبين آن اينكه حضرت امام صادق(عليهالسلام) ـ بنيانگذار اولين دانشگاه علوم الهي ـ ميفرمايند:«فكر، آيينة حسنات، كفارة گناهان، نور قلب و ماية حسن خلق است و اصلاح آخرت و آگاهي از فرجام كارها و فزوني علم در پي دارد. فكر خصلتي(عبادتي) است كه هرگز خداوند به مانند آن عبادت نشده است.»
براي انديشيدن، موضوعات مختلف مهمي از طرف پيشوايان و بزرگان توصيه شده است. خداوند، قرآن، خود، جهان هستي، مخلوقات، هدف خلقت و تاريخ گذشتگان از جمله مفيدترين موضوعات براي تفكر ميباشد.
تفكر دربارة خداوند، قدرت او، كار خداوند، صنع او، عظمت خداوند، نعمات او، فضل خداوند و رحمات او بسيار توصيه شده است. تدبر در اين موضوعات ميتواند بينش انسان را در موضوع مهم خداشناسي گسترش دهد. براي مثال موضوعات زير براي تفكر پيشنهاد ميگردد: ـ خداوند، يگانه قدرت حاكم بر جهان هستي است و هيچ مؤثري غير از او نيست. ـ خداوند، نعمات خود را از هيچ يك از مخلوقات دريغ نميكند. ـ خداوند، فضل و رحمت خود را مشمول تمام افراد حتي بندگان عاصي نموده است.
به عنوان مثال ديگر، در بخش نعمتها فقط كافي است، انسان بر اهميت آب ـ اين مادة ساده، ابتدائي ولي حياتي ـ تعمق نموده و بر وضع آن در صورت تغيير در كميت و يا كيفيت انديشه نمايد. اگر آب وجود نداشته باشد، يا اگر مزة آب تلخ، شور، ترش يا حتي شيرين شود، يا اگر تمام آبها در سطح زمين جمع شود و فرو نرود، يا اگر تمام آبها در عمق زمين فرو رود و جمع نشود، يا اگر آب داراي رنگ خاصي باشد، يا اگر آب داراي بوي خاصي باشد و… چه اتفاقي خواهد افتاد؟ آيا در اين صورت ديگر آب مفهوم و كاربرد آب را خواهد داشت؟ آيا موجودات قادر به ادامة حيات خواهند بود؟ براستي چرا«و من الماء كلَّ شيء حي»؟ آيا اگر آب تغيير يابد باز هم حيات براي تمام اشياء خواهد بود؟ آيا آب به تنهائي بيانگر وجود خالقي عظيم نميباشد؟(هو الذي انزل من السماء ماء) كتاب آسماني و الهي قرآن، اعجاز قرآن، عظمت قرآن، وجه ملكوتي قرآن، ظاهر و باطن آيات قرآن، فوايد عمل نمودن به احكام قرآن، حقيقت قرآن كه نوري از انوار خداوند تعالي است، علوم قرآني و وجه قرآن در آخرت، از موضوعات مهم و مفيد براي مراقبة فكري ميباشد.
عارف كامل آقا ميرزا جواد آقا ملكي تبريزي،كه خدايش رحمت كندـ معتقد است، قرآن در آخرت صورتي مانند صورت پيمبران، فرشتگان و بندگان صالح دارد، همچنين قرآن در آخرت سخن گفته و شفاعت مينمايد.
براستي موضوعي با اين اهميت قابل تفكر و انديشيدن نميباشد؟ واي بر ما اگر براي تفكر بر اين امر مهم سهلانگاري نمائيم!
در كتاب گرانقدر“تفسير ادبي و عرفاني قرآن كريم” آمده است:«تدبر بر دو قسم است: يكي انديشه كردن آدمي در نفس خود و حال خود كه آن را تدبر پند و موعظه گويند، دوم انديشه كردن در قرآن كه آن را تدبر حقيقت و مكاشفه گويند، اول صفت عامة مسلمانان است و دوم صفت عارفان است، كه ايشان را ديدة مكاشفه دهند تا حجاب ميان دل ايشان و حق برداشته شود و همة آرزوها نقد شود و آب مشاهدت در جوي ملاطفت روان گردد، دل از ذكر پر و زبان خاموش!
سر از نظر پر و خود را فراموش، وقار فرشتگان را ديده، ثبـات ربانيـان يافته، به سكينه صديقـان رسيده كه مـرد تـا به آنجـا نرسد، او را در درياي جلال قرآن شدن و استنباط گوهرهاي مكنون آن را كردن نشايد و بايد دانست كه اين درجه و مقام، علم اسرار حق است و اين مردان صاحب اسرار! اگر از ايشاني، دوست را وفاداري، و اگر نه تو را با رفتن با دوستان چه كار؟» از جمله موضوعات ديگر تفكر“خود”يا
“من”ميباشد، اينكه“من”چيست و كدام است؟
آيا“من”همان احساس و عاطفه است؟!
آيا“من”همان عقل و ذهن است؟!
آيا“من”صفات ظاهري است؟!
آيا“من”صفات باطني است؟!
آيا من جسم يا روان يا روح است؟!
آيا“من”… براستي روان و روح چيست، جايگاه آنها كجاست، خصوصيات آنها كدام است؟!
ويژگيهاي انسان قبل از تولد چه بوده، بعد از مرگ چه خواهد بود؟ تدبر در جهان هستي بيكران و طبقات مختلف آن، جايگاه، ويژگيها و فلسفة وجودي هر يك از اين طبقات، بطور قطع ما را بسوي شناخت آن خداوند عظيم هدايت مينمايد. عالم ذر و عالم برزخ از موارد ديگر براي انديشيدن است. اين عوالم در كجا قرار دارند؟ انسانها در اين عوالم چگونهاند؟ آيا فقط انسان در اين عوالم است يا موجودات ديگر نيز وجود دارند؟ مخلوقات خداوند از دو وجه قابل تفكر است، اول موجودات فيزيك از جمله انسان، حيوانات، گياهان، جمادات و… دوم موجودات متافيزيك
از جمله روح، فرشتگان، جن و… يا شايد موجودات ديگر فيزيك يا متافيزيك كه ما از وجود آنها بياطلاع هستيم و آنها را نميشناسيم.
خصوصيات ظاهري و باطني و ويژگيهاي صورت و سيرت هر يك از اين مخلوقات قابل تفكر و تعمق است و انديشمند واقعي را به سوي خالق كبير رهنمون ميشود.
هدف خالق يگانه از خلقت انواع مخلوقات از جمله انسان موضوع مهمي براي انديشيدن است. آيا انسان براي عبـادت مولا، شنـاخت پروردگـار وآزمـايش شدن آفريده شده است؟ اگر اينگونه است حقيقت عبادت، شناخت و آزمايش چيست؟ ساير مخلوقات براي چه خلق شدهاند؟ فلسفة تولد و مرگ بسياري از موجودات چيست؟
تاريخ گذشتگان، سرنوشت آنها، عقوبات اهل معاصي و هلاك شدگان و عاقبت اهل علم و ايمان و نجات يافتگان نيز از موضوعات بسيار مفيد و درس آموز براي مراقبه ميباشد. آيا تفكر بر چهرههاي تاريخي، عقايد، اعمال و عاقبت آنها در دنيا و آخرت ارزشمند نميباشد؟!
آيا تفكر بر اقوام پيشين، سرنوشت و سرانجام آنها بيفايده است؟! آيا نبايد بر چهرههاي درخشان تاريخ چون حضرت آدم(عليهالسلام)، حضرت نوح(عليهالسلام)، حضرت ابراهيم(عليهالسلام)، حضرت موسي(عليهالسلام)، حضرت عيسي(عليهالسيلام)، حضرت محمد(صلياللـهعليهوآله وسلم)، حضرت علي(عليهالسلام)، حضرت زهرا(سلاماللـهعليها)، امام حسن(عليهالسلام)، امام حسين(عليهالسلام) و ساير ائمه، انديشهها، گفتار و اعمال آنها تفكر نمود و درس آموخت؟! آيا لازم نيست بر چهرههاي ظلماني تاريخ چون قابيل، نمرود، فرعون، ابوجهل، ابنملجم، معاويه، يزيد و ساير همكيشان اينان و عاقبت آنها تفكر نمود و عبرت آموخت؟!
تمام اين تفكرها و انديشيدنها زماني مفيد و ثمر بخش است كه نتايج مثبت آنها بر دل مستولي شده، دل بر حواس اعمال نفوذ نمايد و حواس نيز اندامها و اَعمال را كنترل كند. مقدمه تمام اينها نيز شناخت و بهره گرفتن از خرد ميباشد.
كلام را به آخر ميرسانيم با سخن زيباي حضرت امير المؤمنين علي(عليهالسلام) كه فرمودهاند:«روح، حيات بدن و خردمندي، حيات روح است.»
این پست توسط ادمین سایت نوشته شده است
3 پاسخ به “خلاصه ایی از علوم متافیزیک”
farshad
تیر 5, 1401
تشکر از شیخ کاوه عزیز بابت این مطلب مفید و مشروح
آیا این نظر به شما کمکی کرد؟
Sajad_ei
تیر 11, 1401
قربونت شیخ بخاطر این مطالب عالی
آیا این نظر به شما کمکی کرد؟
Jamal rahmani
تیر 13, 1401
بسیار عالی بود. سپاسگزارم از لطفتون 🙏💐🌼
آیا این نظر به شما کمکی کرد؟